ذهنیت فقیر مهندسی

این مقاله بر اساسA scarcity mindset alters neural processing underlying consumer decision making نوشته شده که به تاثیر فقر در کاهش قدرت برنامه ریزی، تمرکز و شروع یک کار یا پروژه می پردازد. کنار این مسئله از ذهنیت فقیرانه یا Scarcity Mindset به سمت ذهنیت دارا یا Abundance Mindset حرکت میکنیم.

فقر (مالی، فرهنگی، ذهنی) روی مغز ما اثر میگذارد و تصمیمات ما را دستخوش تغییر میکند. فقر به معنای این است که:

چیزی که لازم دارید را به اندازه ندارید!

کمبود چیزها میتواند منجر به ایجاد طرز فکر محدود در شما شود که نتیجه ی آن کاهش قدرت تصمیم گیری ( decision making ) شماست. ذهنیت کمبود باعث می شود که توجه شما به محدودیت ها معطوف شود و به چیزهای غیر مرتبط با اهداف خود توجه بیشتری داشته باشید. نتیجه گیری مقاله ی بالا به این شرح است:

اثر فقر وقتی بیشتر می شود که آن را با موقعیت دارایی(Abundance ) مقایسه میکنید و نهایتا اثر محدود(scarcity) منجر به این می شود که نتوانید تصمیم های بهتری در راستای رسیدن به اهداف خود بگیرید.

این بدین معنی است که کسی که همیشه فقیر بوده متفاوت تر از کسی تصمیم میگیرد که قبلا فقیر نبوده و حالا احساس فقر می کند. در واقع کسی که قبلا احساس فقر نمیکرده و حالا میکند بیشتر درگیر نگرش محدودانه می شود.

نمیدانم یادتان هست یا نه اما وقتی کرونا آمد ماسک و دستکش و انواع ضد عفونی کننده ی شخصی نیز در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر کمیاب و گران شدند. این رفتار تا حدی ناشی از پروتکل‌های بهداشتی بود، اما زمانی که مردم شروع به خرید بیش از حد یا احتکار کردند، می‌توان آن را ناشی از طرز فکر کمبود دانست. در واقع میتوانیم این ذهنیت را یک حالت دفاعی نیز در نظر بگیریم که در آن مغز ما از اتفاقات بدتر فرضی جلوگیری می کند.

از طرف دیگر ذهنیت دارا لزوما بهتر تصمیم نمیگیرد ولی با فراق خاطر بهتری تصمیم گیری میکند.

وقتی مغز ما به شدت روی منابعی که کم دارد تمرکز میکند، دچار اضطراب از کمبود هستیم. برای بیشتر افراد این منابع پول و زمان هستند.

• همیشه نگران این هستی که زمان کافی برای بهترین استفاده را نداشته باشی چون که زمان و عمرت در حال گذره؟
  
• همیشه نگران پول هستی و راحتی رو از خودت دریغ میکنی، چیزایی که فکر میکنی مهمن رو زیاد میخری و احتکاری میکنی؟ :) حتی وقتی که خیلی وضع مالی بدی نداری؟ چون نمیدونی چی ممکنه در آینده پیش بیاد؟ تا یه خبر ساده میاد سریع میری بنزین میزنی؟ :)

مشکل scarcity mindset این است که هیچ کس برنده نیست! منابع برای هیچکس کافی نیست! این ذهنیت حتی اگر واقعا فقیر باشی یک تله ی مرگبار است!

1. احساس میکنی که به خاطر منابع محدود تو هم محدود شدی!
2. فکر میکنی بقیه به خاطر فراوانی و دارایی از تو جلوتر هستند!
3. به هر دری میزنی و هر پیشنهادی را قبول میکنی چرا که فکر میکنی شانس دیگری پیدا نمیکنی!
   (کلاهبرداران از همین ویژگی شما سوء استفاده می کنند)
4. تلاش میکنی تمام ارزش یک منبع را -گاهی به قیمت از بین بردن آن- بیرون بکشی.
5. مسئولیت های زیادی به خودت تحمیل میکنی چرا که فکر میکنی بدون این مسئولیت ها هیچ شانسی برای آینده نداری!

اگر علائم ذهنیت فقیر را داری احتمالا خیلی درگیر بودجه بندی زندگی خودت هستی. به ماه بعد و هفته ی بعد فکر میکنی به جای اینکه برنامه ی 5، 10 یا 15 ساله داشته باشی! تصمیمات تو حول محور زنده ماندن می چرخد و با کسی که برنامه ریزی بلند مدت دارد فرق دارد.

اینطوری نمیتوانی روی چیزهای مهم دیگر واقعا تمرکز کنی، هر چقدر هم که تلاش کنی!

من 2 بار دچار فقر ذهنی شدم و با افراد دچار این ذهنیت نیز بارها دست و پنجه نرم کرده ام و در این بخش مثال های زندگی شخصی خودم را میزنم! فرض کنید یک DevOps یا BackEnd Engineer هستید. مدیریت بخشی یا تمام کدبیس و یا محصول به عهده ی شماست و این شغل روزمره ی شماست! رئیس شما یک مشاور را استخدام میکند تا در این زمینه به شما کمک کند و کار شما را کمتر کند.

شما به شغل خود نیاز دارید و این مشاور را یک تهدید برای خود میبینید!

• من اخراج می شوم.
• من بدرد نمیخورم.
• و ...

در این حالت شما حالت دفاعی به خود میگیرید. با مشاور نگون بخت نیز همکاری نمی کنید! حس میکنید دارید از تخصص خود و موقعیت شغلی خود دفاع می کنید! هیچکس دوست ندارد شغل خود را از دست بدهد!

واقعیت در دنیای نرم افزار این است که ما توسعه دهندگان بهم وابسته هستیم! یک محصول نرم افزاری وقتی موفق می شود که تمام اعضای تیم بتوانند به یکدیگر اعتماد کنند. قرار نیست کسی به فنا برود که شما برنده باشید! با موفقیت محصول است که شغل شما تضمین می شود.

طرف مقابل فقر و ذهنیت ناشی از آن که به گرفتن تصمیم های بهتر و بلند مدت کمک می کند، این است که در ذهن خود منابع را بیشتر تصور کنید! برای همه! در abundance mindset همه برنده هستند! همه میتوانند به چیزی برسند!

در یکی از تجربه های شخصی من نهایتا شرکت ورشکست شد و BackEnd Engineer شغل خود را از دست داد(من نبودم، مشاور بودم و با من داشتن لج میکردن از ترس موقعیت شغلی که برای من مهم نبود اصلا و رد میکردم اگر میخواستن کار رو سنگین تر کنن). راه درست این است که تصویر بزرگتر را ببینیم. با رشد محیط کار و شرکت شما هم رشد میکنید، ابزار جدیدتر را یاد میگیرید و شما و همکارانتان بهینه تر و بهتر می شوید.

1. بر اساس اعتماد روابط خود را ایجاد می کنید. همه را کنترل نمیکنید و نگران این نیستید که از منابع اطراف شما به آنها سهمی برسد.
2. به نتیجه فکر میکنید و روی برنامه ریزی تمرکز می کنید و فرض میکنید حتی در صورت کمبود منابع، میتوانید منابع بیشتری را تامین کنید.
3. چالش ها و فرصت ها را ابزار رشد میبینید نه مانع. هیچ آدم عاقلی نمیخواهد منابع شما و شغل شما را از چنگ شما در بیاورد.
4. به هر فرصتی هم که جلوی شما قرار میگیرد بله نمی گویید و قبل از تصمیم گیری فکر میکنید. آیفون 13 زیر قیمت بازار برای شما قابل قبول نیست!
5. نگران از دست دادن شغل / پول / زمان خود نیستید.

بیایید مسئله را زیاد پیچیده نکنیم! نمیگویم که اگر پول ندارید از عابربانک بگیرید! یا اگر نان نیست شیرینی بخورید! یا اگر مرغ نیست گوشت بخورید!

فقط تلاش کنید تعادل بهتری بین دغدغه های خود و اهداف خود برقرار کنید و دست از تلاش درست و موثر برای رسیدن به اهداف خود برندارید!

وقتی واقعا رشد می کنید که:

تمام منابع موجود در اختیار خود را به درستی بکار بگیرید تا با بهینه ترین سرعت به اهداف خود برسید!

نمیشه همیشه نگران کمبود ها بود! این کار بهره وری شما را نابود می کند.

فکر کنید و ببینید که چطور باید با منابعی که در اختیار دارید به هدف برسید. منابع دنیا برای همه ما کافی است!